Ξηροστομία

Ξηροστομία καλείται η ελαττωμένη ροή ή η πλήρης απουσία σάλιου μέσα στο στόμα.

Αίτια

Η ξηροστομία δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπτωμα που εμφανίζεται σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Αναλόγως του χρόνου που απαιτείται για την αντιμετώπισή της, διακρίνεται σε πρόσκαιρη ή μόνιμη (επίμονη), ενώ ανάλογα με το αίτιο που την προκάλεσε, σε συγγενή και επίκτητη. Η συγγενής (δηλαδή όταν ο άνθρωπος γεννιέται με αυτό το πρόβλημα) οφείλεται σε ελαττωματική κατασκευή ή πλήρη έλλειψη των μεγάλων σιελογόνων αδένων ή σε ατρησία των αγωγών που φέρνουν το σάλιο από τους σιελογόνους αδένες στο στόμα. Η επίκτητη μπορεί να εμφανιστεί: α) απότομα μετά από κάποιο ψυχολογικό shock, σε νευρώσεις ή ψυχώσεις, ή λόγω βλάβης του κεντρικού νευρικού συστήματος, β) σιγά σιγά εξαιτίας κάποιας φλεγμονής των σιαλογόνων αδένων, μετά από χρήση ακτινοβολιών στην τραχηλοπροσωπική περιοχή, σε λοιμώδη νοσήματα (τύφος, εντερίτιδες), μετά από εγχειρήσεις, σε αναιμίες (σιδηροπενική), στον διαβήτη, σε αβιταμινώσεις (Α και D), στον υπερπαραθυρεοειδισμό και υπερθυρεοειδισμό, στους γέροντες, το πρωί σε άτομα που αναπνέουν στον ύπνο με το στόμα και τέλος κατά την λήψη φαρμάκων (ατροπίνη, αντιϊσταμινικά, ψυχοφάρμακα).

Συμπτώματα

Η κλινική εικόνα της ξηροστομίας έχει άμεση σχέση με το βαθμό ελάττωσης της ροής του σάλιου και τον χρόνο εμφάνισης της. Στην αρχή παρατηρείται ένα αίσθημα ξηρότητας και καούρας (καύσου) στο εσωτερικό του στόματος (βλεννογόνος), που με την πάροδο του χρόνου γίνεται πιο έντονο με αποτέλεσμα να εμφανίζονται προβλήματα στη μάσηση, κατάποση και στην ομιλία, όπως επίσης και κακοσμία του στόματος. Το εσωτερικό του στόματος δηλαδή ο βλεννογόνος εμφανίζεται ξηρός με έντονα κόκκινο χρώμα. Η γλώσσα είναι και αυτή ξηρή κόκκινη και λεία. Τα χείλη είναι επίσης ξηρά με ραγάδες ενώ μπορεί να έχουμε και συγχειλίτιδα (πληγές στα σημεία που ενώνονται το πάνω με το κάτω χείλος). Σε ξηροστομία που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα τα δόντια προσβάλλονται πολύ εύκολα από τερηδόνα. Λόγω της ευαισθησίας του βλεννογόνου δύσκολα γίνονται ανεκτές και οι μασέλες (οδοντοστοιχίες).

Θεραπεία

Η διάγνωση της ξηροστομίας γίνεται εύκολα από τα κλινικά συμπτώματα.

Λόγω των πολλών καταστάσεων που μπορεί να την προκαλέσουν, η ξηροστομία αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας γιατρός. Προέχει λοιπόν η ανεύρεση και η καταπολέμηση της κατάστασης που την προκαλεί καθώς όπως είπαμε η ξηροστομία δεν αποτελεί νόσο αλλά σύμπτωμα. Για την αντιμετώπιση αυτής κάθε αυτής της ξηροστομίας συνιστώνται πλύσεις με χαμομήλι, μάσηση τσίχλας ή καραμέλας. Δίδονται επίσης φάρμακα που αυξάνουν την έκκριση του σάλιου, ενώ σε βαρύτερες καταστάσεις χορηγείται τοπικά διάλυμα ή παστίλιες γλυκερίνης και ζελατίνης.