Περιοδοντολογία

Περιοδοντολογία ονομάζεται ο τομέας της οδοντιατρικής που ασχολείται με τις παθήσεις των ιστών που περιβάλλουν το δόντι, δηλαδή τα ούλα και το οστούν. Οι συχνότερες καταστάσεις είναι η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα. Κυριότερη και πιο συνήθης αιτία των παθήσεων αυτών είναι η συσσώρευση μικροβιακής πλάκας.

Η επίσκεψη στον περιοδοντολόγο είναι ωφέλιμη για όλους στα πλαίσια της διατήρησης της καλής στοματικής υγείας. Σημαντικό είναι να γνωρίζετε ότι η περιοδοντίτιδα και γενικότερα οι παθήσεις των ούλων, δεν παρουσιάζονται οξέα συμπτώματα (πόνος και οίδημα) και έτσι τις περισσότερες φορές η διάγνωσή είναι τυχαία και γίνεται κατά την προσέλευση του ασθενή στο οδοντιατρείο για κάποιον άλλο λόγο.

Η διάγνωση της νόσου, από τη στιγμή που αυτή κάνει την εμφάνισή της στο στόμα, επιτυγχάνεται με συνδυασμό προσεκτικής κλινικής και ακτινογραφικής εξέτασης. Μέχρι να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο, η περιοδοντική νόσος είναι γενικά ανώδυνη και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα συμπτώματα. Μετά από προσεκτικό περιοδοντικό έλεγχο με εξειδικευμένα εργαλεία, διαπιστώνεται η ύπαρξη περιοδοντικών θυλάκων. Ο θύλακος είναι η παθολογική βάθυνση της ουλοδοντικής σχισμής, δηλαδή της σχισμής που φυσιολογικά υπάρχει μεταξύ του δοντιού και των ούλων. Στην ουσία δημιουργείται μια παθολογική «τσέπη», όπου μέσα εκεί υπάρχουν μικρόβια, συστατικά τροφών και σάλιου, δηλαδή μια δεξαμενή μικροβίων που συντηρείται η φλεγμονή.

Η θεραπεία για την περιοδοντική νόσο εξαρτάται από το πόσο προχωρημένη είναι η ασθένεια. Μέχρι πρόσφατα, η περιοδοντική νόσος ήταν ανίατη. Η θεραπεία θεωρείται επιτυχής εάν η νόσος διατηρηθεί στο ίδιο επίπεδο όπως όταν ο ασθενής για πρώτη φορά επισκεφθεί τον οδοντίατρο.

Αν και φαίνεται απολύτως λογικό να υπάρχει συσχέτιση αυτών των δύο νόσων, καθώς και οι δύο αφορούν την οστική μάζα και την οστική πυκνότητα, τα μέχρι σήμερα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι απαιτούνται περισσότερες μελέτες προκειμένου να διαπιστωθεί το κατά πόσο η οστεοπόρωση μπορεί να συντελέσει στην απώλεια δοντιών ή στην μείωση της οστικής τους στήριξης.

Η περιοδοντίτιδα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης νόσος που οφείλεται στα μικρόβια της οδοντικής πλάκας και συνοδεύεται από προοδευτική απώλεια του οστού των γνάθων. Τα τελευταία χρόνια πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η φλεγμονή των περιοδοντικών ιστών αποτελεί παράγοντα κινδύνου για συστηματικά νοσήματα, όπως η καρδιαγγειακή νόσος και ο σακχαρώδης διαβήτης αλλά και η γέννηση πρόωρων και ελλιποβαρών νεογνών.

Πρόωρα θεωρούνται τα νεογνά που γεννιούνται πριν την 36η – 37η εβδομάδα της κύησης και ελλιποβαρή εκείνα εμφανίζουν βάρος μικρότερο από 2.5kg και τα οποία εμφανίζουν συχνά διαταραχές της ανάπτυξης και του νευρικού συτήματος, όπως βρογχοπνευμονική δυσπλασία αλλά και εγκεφαλική παράλυση. Μεταξύ των παραγόνων που ευθύνονται για την εμφάνιση πρόωρων και ελλιποβαρών νεογνών είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ, η κακή διατροφή, οι ψυχικές διαταραχές, το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και ο αριθμός των προηγούμενων γεννήσεων.

Τα ευρήματα από επιδημιολογικές, μικροβιολογικές και κλινικές μελέτες παρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι τα περιοδοντοπαθογόνα μικρόβια και η ύπαρξη ενεργού περιοδοντικής φλεγμονής, δια μέσου της συστηματικής αιματικής κυκλοφορίας, επηρεάζουν το έμβρυο και την ομαλή έκβαση της κύησης. Επιπλέον είναι άκρως τεκμηριωμένη η ευεργετική επίδραση της περιοδοντικής θεραπείας τόσο πριν την έναρξη της κύησης όσο και κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης.

Η εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων στον ανεπτυγμένο κόσμο ευθύνεται για το θάνατο σχεδόν 20 εκατομμυρίων ανθρώπων, αποτελώντας την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Αυτό σχετίζεται κυρίως με αλλαγές του σύγχρονου τρόπου διαβίωσης και διατροφής, όπως κάπνισμα, έλλειψη σωματικής άσκησης και διατροφή πλούσια σε λίπη.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Περιοδοντολογίας φαίνεται να υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ καρδιαγγειακών νοσημάτων, εμφράγματος του μυοκαρδίου, εγκεφαλικών επεισοδίων και της αθηρωσκλήρωσης με τα περιοδοντικά νοσήματα. Η παρουσία φλεγμονής στους περιοδοντικούς ιστούς και άρα διασποράς των περιοδοντοπαθογόνων μικροβίων μέσω της αιματικής κυκλοφορίας σε περιοχές αγγείων που έχουν σχηματιστεί αθηρωματικές πλάκες, μπορεί να προάγει την αποκόλληση και ρήξη αυτών των αθηρωματικών πλακών, οδηγώντας σε εμφάνιση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού ισχαιμικού επεισοδίου. Η έρευνα έχει δείξει ότι άτομα με εγκατεστημένη περιοδοντίτιδα εμφάνιζαν 25-80% αυξημένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο σε σύγκριση με περιοδοντικά υγιή άτομα. Αυτό σημαίνει ότι η περιοδοντίτιδα δρα επιβαρυντικά στην εξέλιξη των καρδιαγγειακών νοσημάτων με τρόπο ανεξάρτητο από άλλους παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, διατροφή, παχυσαρκία, stress, κ.α.).

Συνεπώς άτομα που εμφανίζουν κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα ή χαρακτηρίζονται από αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, πρέπει να ελέγχονται για την ύπαρξη περιοδοντίτιδας και να λαμβάνουν κατά το δυνατόν συντομότερα την απαραίτητη περιοδοντική θεραπεία. Επιπλέον, ακόμη και μετά το τέλος της περιοδοντικής θεραπείας και την αποκατάσταση της υγείας στην στοματική κοιλότητα, τα άτομα θα πρέπει να επανελέγχονται και να λαμβάνουν καθαρισμό των δοντιών ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 3-4 μήνες).

Η αμφίδρομη σχέση διαβήτη και περιοδοντίτιδας είναι εδραιωμένη εδώ και πολλά χρόνια. Ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί εκτεταμένες αγγειακές επιπλοκές και διαταραχές στην αμυντική ικανότητα του οργανισμού. Σαν συνέπεια αυτών η πιθανότητα κάποιος διαβητικός να εμφανίσει περιοδοντίτιδα είναι μεγαλύτερη από αυτή που έχει κάποιος μη διαβητικός. Ακόμα η οστική απώλεια σε πάσχοντες από διαβήτη και περιοδοντίτιδα είναι μεγαλύτερη και συντελείται με ταχύτερους ρυθμούς.

Αντίστροφα όταν συνυπάρχει βαριά περιοδοντική νόσος μαζί με σακχαρώδη διαβήτη, ο γλυκαιμικός έλεγχος είναι φτωχότερος (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη). Είναι αποδεδειγμένο ότι έλεγχος της περιοδοντικής φλεγμονής μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου και να βοηθήσει στη μείωση της πιθανότητας καρδιαγγειακών νοσημάτων.